Forsøplelse og straff - ein Veirenoroman

Mange har fått med seg søppelkaoset som har vore i hovudstaden dei siste månadane. I perioder har det jo sett ut som om det er heile landet som ikkje har fått tømt søpla til rett tid, så mykje spaltemeter rikspressa har brukt på renovasjon.

No ser det ut til at saka er over - renovasjonsselskapet Veireno slår seg konkurs, Oslo kommune tar over både tilsette og utstyr, og rekommunaliserer henting av søppel. Dette kan vera eit godt eksempel på kor vanskeleg (og etter mi meining unødvendig) det er å konkurranseutsette samfunnskritiske tenester og infrastruktur.

Men det er eit anna aspekt ved denne saka som no ser ut til å vera gløymt, og det er den alvorlege arbeidsmiljøkriminaliteten som vart avdekka av mellom anna Dagbladet, og som var den direkte grunnen til at Oslo kommune kunne seie opp kontrakten med Veireno.

Over to tusen gonger har selskapet brote arbeidsmiljølova sidan dei starta opp anbodet i oktober i fjor. Arbeidstilsynet har anmeldt selskapet til politiet, men no når selskapet er konkurs, er det kanskje ikkje meir å gjere?

No er det sjølvsagt domstolane som skal ta stilling til skyld og eventuell straff, men eg synst denne saka tener godt som eit eksempel på arbeidsmiljøkriminalitet som heilt openbert går så langt at det må vera grunnlag for straff. I all fall etter det som heiter "folks rettskjensle".

Eg har ikkje noko tal på kor mange som blir dømt for arbeidsmiljøbrott i Noreg kvart år, så det kan hende det blir påtala mange fleire enn eg trur. Men i så fall er det etter mi meining eit problem at det ikkje blir skrive om det i media. Dei useriøse arbeidsgjevarane treng nemleg å veta at om dei bryt arbeidsmiljølova kan det få strafferettslege konsekvensar.

Arbeidsmiljølova inneheld ein paragraf om straff, der det heiter at arbeidsgjevar kan dømmast til fengsel i inntil eit år. For særleg strenge brott i inntil tre år. Det er nok ein del arbeidsgjevarar der ute som eigentleg kunne vore dømt etter den paragrafen, men som har sleppt unna. I tillegg går det an å bli frådømt retten til å drive næringsverksemd. Det synst eg berre skulle mangle for folk som behandler sine tilsette på ein sånn måte.

Det er eigentleg paradoksalt at det ikkje er noko krav til opplæring for å få vera arbeidsgjevar, men for å selje øl må du ha bestått ein prøve.